This shows you the differences between two versions of the page.
Next revision | Previous revision Last revision Both sides next revision | ||
dar_es_salam [2021/02/03 15:12] hendriksjan created |
dar_es_salam [2021/03/03 13:53] hendriksjan |
||
---|---|---|---|
Line 1: | Line 1: | ||
+ | |||
**Dar es Salam** | **Dar es Salam** | ||
+ | |||
+ | Van 2 oktober tot 28 november 2015 zijn we voor de eerste keer in Tanzania geweest. | ||
+ | |||
+ | * Allereerst de vliegreis. We vertrekken | ||
+ | |||
+ | * Op tijd aangekomen in Dar (de gebruikelijke afkorting voor Dar es Salam) en bij de douane de onwezenlijke formulieren (waarom komen we, wat gaan we doen en waar verblijven we) nietszeggend ingevuld, $100 betaald voor twee visa, foto’s laten maken en vingerafdrukken afgegeven, gewacht op de stempels in de paspoorten en na ontvangst brutaal doorgelopen waarop we plotseling buiten staan en worden belaagd door de vele taxichauffeurs. Gelukkig zijn mijn zoon en schoondochter sneller en zitten we na enig knuffelen in hun auto op weg naar hun nieuwe huis (de dag ervoor zijn ze verhuisd). Van Dar krijgen we niet veel mee, behalve de verkopers bij de verkeerslichten en de vele vuurtjes waarop nog wordt gekookt. | ||
{{: | {{: | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | {{: | ||
+ | |||
+ | * Op 24 oktober zijn er parlementsverkiezingen en het parlement kiest de nieuwe president, de oude heeft zijn 2 termijnen verbruikt. De verkiezingen leggen het economisch verkeer in het land lam want iedereen vreest de uitkomst, met name dat verliezers zich niet bij de uitkomst zullen neerleggen. Zaken worden er nauwelijks gedaan, dwz. nieuwe contracten worden er niet afgesloten en verwacht wordt dat een maand na de verkiezingen het leven weer zal zijn genormaliseerd. De parlementsverkiezingen gaan over wie de nieuwe president wordt. Alom heerst de mening dat de huidige president corrupt is en dat vernieuwing nodig is. Daarvoor heeft de oppositie zich verenigd, alleen onder een presidentskandidaat die tot voor 7 maanden onderdeel was van de presidentiele kliek en het veld moest ruimen vanwege een corruptieschandaal. Daardoor is vrijwel zeker dat de gewenste vernieuwing er niet zal komen. Dit is de mensen moeilijk aan het verstand te peuteren. Het is verbazingwekkend hoeveel mensen van de politici verwachten, zij moeten al het heil brengen. Het mensen vertellen dat ze zich zelf beter kunnen organiseren om zo hun problemen op te lossen dan te vertrouwen op de politici, wordt nauwelijks begrepen. Een maatschappelijk middenveld of civic society bestaat hier dan ook niet. Hoe het in Europa en in het bijzonder Nederland werkt gelooft men niet. Dat we zelf zaken ter hand nemen als de politiek het laat afweten, dat we dan een gemeenschap vormen, begrijpt men niet. Het ingesleten idee hier is toch dat de politiek het moet oplossen. Een voorbeeld, ik logeer bij mijn zoon en als expat kan hij niet anders dan in een groot huis wonen in een welvarende wijk. In de wijk zijn alleen zandwegen vol gaten en kuilen. De oplossing hier is een om een grote for wheel drive te kopen die de zandweg aankan ipv als bewoners er samen voor te zorgen dat door eigen inspanning de zandweg wordt en blijft geëgaliseerd. Dat is onze oplossing die hier niet voor mogelijk wordt gehouden. Inmiddels is bekend dat de sinds 1962 zittende partij, CCM (symbool thumbs up/ | ||
+ | |||
+ | * Voorgaand kort het ziekenhuis genoemd. Begrijp van de Nederlandse basisarts die we tegenkwamen dat als we wat mankeren we beter naar een privékliniek kunnen gaan, want in de staatsziekenhuizen is er een gebrek aan alles. Bovendien staan veel artsen weliswaar op de loonlijst maar brengen ze het grote deel van hun tijd in de privéklinieken door. Op Zanzibar is ons al opgevallen dat tegenover het ziekenhuis allerlei medische zaken worden verkocht, van verband tot infuusvloeistoffen. De praktijk lijkt te zijn dat je alleen wordt behandeld als je zelf voor de benodigde spullen zorgt (verband, injectiespuiten en –vloeistoffen, | ||
+ | |||
+ | * Omdat een deugdelijke bevolkingsregistratie niet bestaat, de meeste straten hebben geen naam en huizen geen nummer laat staan dat er een plicht is om je woonadres te melden, moeten mensen zich voor de verkiezingen registreren. Dit leidt tot lange rijen bij de registratiebureaus. Heb je je geregistreerd dan moet je op een later moment je stemkaart ophalen en wederom een lange rij trotseren. De mensen die druk met hun werk zijn hebben die tijd niet en laten de verkiezingen dan ook lopen. De rijksten onder hen kopen hun invloed via ‘chagula’ (eten). Het ontbreken van een bevolkingsadministratie heeft ook een enigszins komische kant. Doordat overtreders daardoor geen acceptgiro kan worden gestuurd moeten boetes contant worden afgerekend (met kwitantie is het natuurlijk meer als zonder). Heeft men het bedrag niet bij zich, met name de armere mensen, dan wordt de auto of de tuk tuk van een wielklem voorzien tot het bedrag is betaald. Zijn de wielklemmen op dan is het alternatief de hoogte van de boete met onuitwisbare inkt op de voorruit schrijven. Na betaling wordt als service de inkt verwijderd en ook dit levert weer een bloeiende bedrijfstak op. In Mbeya nog een ander alternatief gezien: de politie schroeft de nummerplaten af en bewaart deze totdat de boete is betaald. Ook dit werkt maar gedeeltelijk omdat nieuwe nummerplaten snel en gemakkelijk zijn aan te schaffen. Overigens is het handig om te weten waar de politieagent staat. Komt hij van achter een boom naar voren gesprongen met een snelheidsmeter in de hand dan gewoon doorrijden, want hij is daar afgezet en een auto om de achtervolging in te zetten heeft hij niet! | ||
+ | |||
+ | * Mijn zoon woont op Mbesi beach, het strand is een kleine 10 minuten lopen. Vrijwel dagelijks maken we een strandwandeling met zijn twee honden. Op het strand vissers en aangespoeld vuil. De vissers vangen voor de kust. Met kleine bootjes, uit bomen uitgeholde kano’s, veeldehands surf- en zeilplanken en planken bootjes, wordt voor de kust een net uitgeworpen. Dat gebeurt secuur waarbij het net over zijn gehele omvang in de zee wordt uitgespreid. Daarna wordt het touw aan het uiteinde van het net naar een ondiepte gebracht waar inmiddels een dozijn mannen staan te wachten. Zij nemen het touw en sjorren ermee richting strand. Afhankelijk van de grootte van het net kost het aan wal brengen van het net meer of minder moeite. Bij een groot net is het zeer zwaar en zijn soms wel 20 man nodig. Uiteindelijk komt het net en de daarmee gevangen vis aan land waar de buit door vrouwen met plastic emmers op hun hoofd in ontvangst wordt genomen. Daarna wordt het op het strand aan opkopers verkocht, dan wel naar een kraam aan de weg gebracht waar het aan het passerend publiek wordt verkocht. De inkomsten lijken voldoende om het betrokken gezelschap te kunnen onderhouden, | ||
+ | * Het vuil komt uit de rivieren en door lozingen in zee. In Dar lozen 3 riviertje op zee en na heftige regenbuien nemen ze zeer veel vuil mee. Opmerkelijk is dat veel medisch afval op ons stuk strand is te vinden: stomamateriaal, | ||
+ | |||
+ | {{: | ||
+ | |||
+ | {{: | ||
+ | Twee vissers in zee | ||
+ | |||
+ | {{: | ||
+ | |||
+ | * Het verkeer in Dar lijkt op een zichzelf ordenende chaos, na uren vertraging kom je uiteindelijk op de plaats van bestemming. De taak van de verkeerspolitie lijkt het in stand houden van de chaos. Op de kruispunten staan en veelal bellend maar wat te zwaaien, waarbij niet bestaand verkeer uit de ene richting consequent voorrang krijgt boven het opgestopte verkeer uit alle andere richtingen. Daarbij wordt niet zelden verkeer uit de ene richting een half uur of meer voorrang gegeven, waarna het volgend half uur de andere kant aan de beurt is. Het effect is natuurlijk hetzelfde dan als je dat om de paar minuten doet en het kost gewoon minder inspanning! | ||
+ | {{: | ||
+ | |||
+ | * Onderling vertrouwen is belangrijk voor een burgerlijke samenleving waarin ondernemen vanzelfsprekend is, je moet nu eenmaal op elkaar kunnen bouwen. Hier is dat anders. De netwerksamenleving is hier volop ontwikkeld, alles gaat via vrienden van vrienden van vrienden en bekenden van bekenden van bekenden etc. Over elk item moet over de prijs en de bij benadering te leveren prestatie worden onderhandeld. Aan onbekenden zoals toeristen en blanken wordt begonnen de hoofdprijs te vragen. Vaak bedragen die zelfs in Europese ogen absurd zijn. Wordt zonder onderhandelen de dienst of het product afgenomen dan moet daadwerkelijk de hoofdprijs worden betaald. Mij is het nog niet gelukt om bij enkele van de vele stalletjes langs de weg zaken, | ||
+ | * Bijkomend effect van het steeds onderhandelen over de prijs is dat zoiets als BTW moeilijk kan worden bepaald. Op zich geen probleem want bonnetjes worden nauwelijks gegeven en verschuldigde belasting niet afgedragen. Merkwaardige uitzondering op het fenomeen om overal over te moeten onderhandelen zijn de basic producten : groenten, fruit en brood ( we merkten dat op de markt in Stone Town). Deze zijn door de overheid vastgesteld en bij iedere kraam hetzelfde en niet onderhandelbaar! Overigens is in het kader van de verkiezingen de BTW op de basisproducten afgeschaft, krijg nu twee bonnetjes, een met en een zonder, die handmatig moeten worden opgeteld. De uiteindelijke prijs blijft echter hetzelfde, de ondernemer wordt er als enige beter van! | ||
+ | |||
+ | * Zoals gezegd lijkt het streven naar ‘eezy money’ de belangrijkste drijfveer achter het economisch handelen van de Tanzanianen. Dat ontkracht de economische theorieën waar we in het westen vanuit gaan en die we universaliteit toekennen. De rationeel naar nutmaximalisatie strevende mens die daarvoor onmiddellijke behoeftebevrediging kan uitstellen, bestaat hier niet. Hier is het de kansen op eezy money benutten die zich voordoen, ook als dit op de langere termijn tegen je werkt. Verder liever onmiddellijke bevrediging van dan aanwezige behoeften dan ze uitstellen voor een grotere beloning later. Dit werkt op allerlei niveaus, een aantal voorbeelden ter illustratie. Bij het op straat onderhandelen over de prijs van een product, bijv. vanuit de auto, is het handig om met de biljetten te zwaaien die van plan bent te betalen. In de meeste gevallen krijg te het dan voor de door jou voorgestelde prijs omdat men de verleiding van het in het bezit krijgen van de getoonde biljetten eenvoudigweg niet kan weerstaan! Een onderhandelingstactiek waar mijn zoon me op wees. | ||
+ | * Een ander voorbeeld is dat men nauwelijks werkt met enige planning, ook niet op financieel gebied. Ondernemingsplannen en een exploitatiebegroting waarin voor vervangingen wordt gereserveerd heeft men nauwelijks en heeft men die wel dan worden deze zelden nagestreefd. Gevolg is dat zaken zelden echt af zijn, 100% kwaliteit die wij op allerlei gebied gewoon zijn is er niet, en dat verval snel optreedt. Men start met te doen, bijv. te bouwen, en ziet wel hoever men komt. Is het geld op dan wordt gestopt of met lapmiddelen gered wat er te redden valt. Er zijn dan ook veel onafgemaakte projecten en deze hebben zonder uitzondering Tanzaniaanse eigenaren. Is het project wel afgemaakt, bijv. een hotel, dan wordt er gecashed en wordt er geen geld gereserveerd voor onderhoud. Preventief onderhoud ligt sowieso moeilijk, want waarom geld uitgeven als er geen problemen zijn! Naast de slechte wegen is dat een reden waarom het wagenpark er zo erbarmelijk uitziet.) Alleen als er problemen komen dan wordt er in het uiterste geval geld uitgegeven om deze op een minimaal niveau te verhelpen. Dit is naast het wagenpark het best te zien aan de sanitaire voorzieningen in de wat oudere hotels (dwz. ouder dan 10 jaar). Het besef van eezy money en het moeilijk kunnen uitstellen van de onmiddellijke behoeftebevrediging zorgt er voor dat het geen enkel zin heeft om mensen meer salaris te geven. Gevolg is dat mensen nog meer gaan vragen want blijkbaar is er een onuitputtelijke bron aangeboord. Verder is de kans groot dat mensen een tijdje niet meer op het werk verschijnen, | ||
+ | |||
+ | * Heb wat consultancy werk gedaan, dwz. geadviseerd in het opzetten van een reclame adviesbureau. Het is moeilijk om tot een realistisch bedrijfsplan te komen. Dat wel gemaakt maar heb niet de indruk dat er wat mee wordt gedaan. Met bombasme worden de eigen pretenties geformuleerd zonder daar ook maar enige realistische onderbouwing tegenover te kunnen stellen. De vis aan de haak slaan is vele malen belangrijker dan ook maar enige kwaliteit garanderen. Planmatig werken is mooi maar niet de Tanzanian way. Wat dat wel is blijft onduidelijk. Veel tijd blijft zitten in wachten totdat degene van wie men afhankelijk is weer een oprisping heeft. Wachten lijkt in Tanzania een tweede en misschien wel eerste natuur, ongelooflijk hoeveel mannen je overal in het land groepsgewijs ziet wachten en ze wachten altijd op iemand van wie ze afhankelijk zijn of kunnen worden. Het tegenovergestelde is er ook, in aan te gane relaties wordt altijd geprobeerd een afhankelijkheid te creëren die dan in geld omgezet kan worden. Het besef nodig te zijn wordt al snel in een vraag naar klinkende munt omgezet. | ||
+ | * Begonnen met een andere opdracht het maken van een organisatieplan waarin vier bedrijfjes ineen worden geschoven inclusief culturele component. Het laatste behelst slimme ideeën waardoor | ||
+ | |||
+ | * Opvallend is dat het idee van Afrika en ‘wij Afrikanen’ veelvuldig in het straatbeeld opduikt, veel meer dan Tanzania en Tanzanianen. Met Afrika identificeert men zich blijkbaar graag! Des te opvallender is het dan dat er geen enkele poging wordt gedaan om tot een soort Afrikaanse EEG of VS te komen (behoudens dan Ghadaffi in het verleden). Mensen gevraagd naar deze in mijn ogen inconsistentie. Ten eerste identificeert men zich daadwerkelijk met zijn volk, dwz. met zijn tribe. Op de vraag ‘wie zijn jouw mensen’ komt altijd het antwoord tribe X uit het gebied Y (Tanzania heeft zo’n 120 tribes waarvan geen enkele meer dan 10% van de bevolking uitmaakt). Bij registraties, | ||
+ | |||
+ | * Arbeid is hier goedkoop, $40 is het verplichte minimum maandinkomen wat beneden de armoedegrens is. Dit heeft als gevolg dat er nauwelijks enige mechanisering of automatisering plaats heeft gevonden of plaatsvind. Bij tankstations voorzien staan tankbedienden je van benzine en rekenen af; in supermarkten inpakkers; vrachtwagens worden met de hand vol- en afgeladen (ook als het om zand gaat); de grond wordt met de hak bewerkt (ik heb in de landelijke gebieden slechts enkele tractoren gezien); iedere beter verdienende heeft zijn eigen bewaker, schoonmaker, | ||
+ | * Vermeldenswaard is de ‘fundi”, | ||
+ | |||
+ | * Vraag is of men hier niet wil blijven leven zoals men dat al eeuwen heeft gedaan: een klein akkertje, een koe, wat kippen en een paar geiten waarmee men zelfvoorzienend is en waaraan niet meer dan een uur of drie arbeid per dag hoeft te worden besteed. Een groot deel van de bevolking in Tanzania leeft nog in rurale omstandigheden of heeft dat als onmiddellijke achtergrond. Werken is geen deugd, hangen en luieren wel (als Europeaan kun je je dat nauwelijks voorstellen). Voor ondernemers is het haast onmogelijk om eisen aan het personeel te stellen, want ondanks dat de werkloosheid hoog is vindt de werknemer al gauw dat hij/zij te hard moet werken en komt gewoon niet meer terug. Het is dan schipperen tussen het investeren in werknemers (opleiding en training) en het stellen van eisen. Populair is om met zo weinig mogelijk inspanning zo veel mogelijk geld te krijgen, eezy money, en daarvoor leent zich bij uitstek de handel. Daarin zijn in steden zeer veel mensen actief. In de echt productieve sector, daar waar zaken daadwerkelijk worden gemaakt, zijn weinig mensen actief. Gevolg is dat vrijwel | ||
+ | |||
+ | * Op de plaatsen waar mensen wonen is het een ongelooflijke zooi, het lijkt overal wel een vuilnisbelt van puin, kapotte lampen, plastic (zakken en flessen) en verbrandingsresten. Niemand lijkt zich er verantwoordelijk voor te voelen en ook niemand heeft enige neiging om het op te ruimen. Wat zijn we in het westen en Azië toch proper! Alom wordt buiten op houtskool gekookt en een waterleidingnet is veelal afwezig (zelfs een flink aantal wijken in DAR moet het zonder waterleiding doen waardoor cholera een constante bedreiging vormt).In het land zijn dan ook vele waterdragers actief die met hun fietsen plastic waterkannen vervoeren. | ||
+ | |||
+ | |||
+ | |||
+ | [[reizen_naar_tanzania_2015_2018|Terug naar menu]] | ||
+ | |||
+ | |||
+ |